(สามารถคลิกอ่านคำอธิบายของกินของใช้ได้ที่"คำอธิบาย")

นับตั้งแต่รัชกาลที่ 4 ริเริ่มโครงการขุดคลองดำเนินสะดวกเชื่อมระหว่างแม่น้ำแม่กลองและแม่น้ำท่าจีนเป็นต้นมา การสัญจรและการค้าขายทางน้ำย่านนี้ก็คึกคักขึ้นมาตามลำดับ คลองดำเนินสะดวกยังเป็นคลองขุดที่เป็นสายที่ตรงที่สุดในประเทศไทยด้วย

ในอดีต ชาวจีนมาตั้งรกรากบริเวณนี้เนื่องจากเห็นว่าแถบนี้ดินดำน้ำชุ่มเหมาะแก่การทำเกษตรกรรม ยุคที่ตลาดทางน้ำเฟื่องฟู นอกจากมีเรือพายนำพืชผักผลไม้จากสวนมาซื้อขายแลกเปลี่ยนกันแล้ว ยังมีเรือโยงขนผลผลิตทางการเกษตรผ่านคลองดำเนินสะดวกเพื่อส่งต่อไปยังคลองบางกอกน้อยอีกด้วย สำหรับคลองซึ่งเป็นที่ตั้งของตลาดน้ำแห่งนี้ เป็นคลองที่แยกจากคลองดำเนินสะดวกเข้ามา ซึ่งสมัยก่อนจะแคบกว่านี้โดยเรือสามารถพายสวนกันได้แค่สองลำเท่านั้น ที่สำคัญมีต้นดอกเข็มขึ้นบนตลิ่งด้วย ผู้คนจึงเรียกติดปากว่า“คลองต้นเข็ม” ต่อมามีการขุดคลองให้กว้างขึ้นดังเช่นปัจจุบัน

คราวนี้มาพูดถึงเส้นทางตลาดน้ำดำเนินสะดวกทั้งในคลองและในอาคารบนบกกัน ขอเริ่มเล่าจากจุดนี้คือ จากถนนสาย 325 เมื่อเข้าซอยบนถนนดำเนินสะดวกมาประมาณ 1.5 กิโลเมตรจนถึงคอสะพานข้ามคลองต้นเข็ม(หรือตลาดน้ำดำเนินสะดวก) ให้เดินตามฟุตบาทเลียบถนนฝั่งขวาขึ้นมากลางสะพานตรงจุดชมวิวก่อน เมื่อมองไปยังคลองเบื้องล่าง เราจะเห็นคลองต้นเข็ม(ช่วงที่หนึ่ง)ที่เป็นคลองสายตรงแยกจากคลองดำเนินสะดวกเข้ามา ซึ่งช่วงนี้จะมีสีสันมากที่สุดเนื่องจากเรือของพ่อค้าแม่ค้าและชาวบ้านต่างพายมาขายของมากมาย รวมทั้งเรือนักท่องเที่ยวที่วิ่งสวนกันไปมากลางลำคลอง จนกลายเป็นภาพที่สะกดสายตาผู้ชมทันที (ทั้งนี้จากกลางสะพานตรงจุดชมวิว มีบันไดเดินลงสู่ทางเดินริมคลองอีกหนึ่งจุด)

และถ้ามองไปทางขวามือของคลอง จะมีอาคารจำหน่ายสินค้า (อาคารหลังที่หนึ่ง) โดยบริเวณคอสะพาน(ก่อนขึ้นสะพานมาจุดชมวิว)จะมีทางคอนกรีตแยกเข้าสู่อาคารหลังนี้ด้วย ภายในอาคารมีช่องทางเดินแนวลึกทะลุจากทางคอนกรีตสู่ทางเดินริมคลองได้ทุกช่องทั้งหมด 9 ช่อง แต่ละช่องมีแผงลอยทั้งซ้ายและขวา ยกเว้นช่องทางเดินด้านในสุดของอาคารเป็นลานฟู้ดคอร์ต ซึ่งล็อกของกินอยู่ทางซ้ายและขวาของลาน ส่วนตรงกลางเป็นลานโต๊ะเก้าอี้นั่งกิน

สำหรับฝั่งซ้ายของคลองต้นเข็มมีคลองแยกเข้าไปเช่นกัน ซึ่งคลองด้านนี้ก็มีสินค้าบนตลิ่งทั้งสองฟากตลอดแนว รวมทั้งเรือที่จอดในคลอง แต่เรือพายจำหน่ายสินค้าไปมาจะมีไม่มากเหมือนคลองต้นเข็มช่วงที่หนึ่ง

และบนฝั่งของคลองด้านข้าง(ที่ติดกับถนนดำเนินสะดวกหลังจากข้ามสะพานมาแล้วและติดกับด้านขวาของคลองต้นเข็ม)นี้ ยังมีอาคารจำหน่ายสินค้าด้วย (อาคารหลังที่สอง) ซึ่งตั้งอยู่ฝั่งริมคลองต้นเข็ม แผงในอาคารไม่มีล็อกหลังคาเป็นห้องๆ แต่เป็นโต๊ะ ราวแขวน และซุ้มสินค้าแทน โดยมีทางเดินแนวลึกจากถนนเข้าไปทั้งหมดสองช่องและแนวขวางอีกสองช่อง แต่ทางเดินแนวขวางใกล้คลองจะยาวกว่าทางเดินแนวขวางใกล้ถนน และจากจุดชมวิวกลางสะพานมีบันไดเดินลงมาอาคารโซนนี้ได้ด้วย (หรือเดินเข้าจากถนนดำเนินสะดวกผ่านลานจอดรถได้เช่นกัน)

ทีนี้ถ้ายังอยู่กลางสะพานเหมือนเดิม แต่ข้ามถนนมาอีกฟาก(หรือฝั่งซ้าย)เพื่อชมจุดชมวิวกลางสะพานอีกด้านของคลองต้นเข็ม เราจะเห็นคลองต้นเข็ม(ช่วงที่สอง)ที่มีบรรยากาศในคลองคล้ายกับช่วงที่หนึ่ง คือมีพ่อค้าแม่ค้าพายเรือมาจำหน่ายสินค้าและเรือนักท่องเที่ยวที่แล่นผ่านไปมา

โดยซ้ายมือของคลองต้นเข็มด้านนี้ก็มีอาคารจำหน่ายสินค้า (อาคารหลังที่สาม) สำหรับอาคารนี้ จากถนนดำเนินสะดวกทางซ้ายก่อนถึงคอสะพานข้ามคลองต้นเข็ม จะมีทางเดินหลักจากถนนเข้าสู่โซนนี้ทั้งหมดสองช่องทางเดินคือ ช่องทางเดินใกล้คลองและช่องทางเดินห่างคลอง ซึ่งแต่ละช่องทางเดินเป็นทางเดินตรงในแนวลึกเข้าไปและขนานกับคลอง แต่เส้นทางจะไม่ลึกมาก โดยช่องทางเดินห่างคลองมีทั้งแผงลอยและล็อกหลังคาเป็นห้องๆ ส่วนช่องทางเดินใกล้คลองมีแต่ล็อกหลังคาเป็นห้องๆทั้งซ้ายและขวา สำหรับช่องทางเดินห่างคลองมีทางเดินทะลุไปช่องทางเดินใกล้คลองได้ ส่วนช่องทางเดินใกล้คลอง ล็อกหลังคาเป็นห้องๆทางขวามือ นักท่องเที่ยวสามารถเดินดูสินค้าในแต่ละล็อกจากด้านหน้าจนทะลุไปออกทางเดินริมคลองต้นเข็มได้ทุกร้าน และมีตรอกแนวลึกเล็กๆอีกหนึ่งช่องคั่นกลางอยู่ด้านในด้วย (รวมทั้งช่องทางเดินเฉพาะสำหรับเดินทะลุไปมาอีก ทั้งนี้บันไดจากกลางสะพานก็สามารถเดินลงเข้าช่องทางเดินนี้ได้)

ส่วนขวามือของคลองต้นเข็มช่วงที่สองก็มีอาคารสินค้าเป็นทางยาวขนานคลองต้นเข็มไปจนสุดคลองต้นเข็ม (อาคารหลังที่สี่) โดยคลองต้นเข็มจะตรงไปบรรจบกับคลองที่มาตัดขวาง สำหรับอาคารริมคลองต้นเข็มนี้มีทางเดินหลักขนานริมคลองอยู่หนึ่งช่อง ซึ่งมีแผงประกบซ้ายขวาจนสุดทาง ส่วนช่องทางเดินในอาคารถัดเข้าไป ช่องทางเดินจะไม่แน่นอนเนื่องจากตำแหน่งของแผงและร้าน (นักท่องเที่ยวยังสามารถเดินลงบันไดจากกลางสะพานหรือจากถนนดำเนินสะดวกผ่านลานจอดรถเข้ามายังอาคารหลังที่สี่ก็ได้)

เมื่อเราเดินมาถึงปลายทางบริเวณคลองที่มาตัดขวาง ยังมีทางเดินหักเป็นรูปตัวแอลยาวต่อเนื่องไปทางขวาเลียบคลองที่มาตัดขวางต่ออีกระยะหนึ่งด้วย แต่มีแค่หนึ่งช่องทางเดินริมคลองเท่านั้น โดยมีแผงลอยทั้งซ้ายและขวาตลอดทาง แต่เฉพาะขวามือจะมีล็อกเป็นห้องๆเพิ่มเข้ามา

และโซนสุดท้ายก็คือ แผงลอยริมคลอง(ที่แยกจากคลองที่ตัดขวางเข้าไป)ด้านใน ซึ่งแผงลอยทั้งหมดตั้งชิดริมตลิ่งทั้งซ้ายและขวาตลอดลำคลองสายย่อย ทุกแผงริมคลองหันหน้าร้านเข้าคลองทั้งหมดเนื่องจากลูกค้าคือนักท่องเที่ยวที่นั่งเรือชมตลาดน้ำจากคลองต้นเข็มเข้ามาตามคลองสายย่อยด้านในนั่นเอง ทั้งนี้ยังมีเรือชาวบ้านที่พายจำหน่ายสินค้าไปมาตามคลองเล็กคลองน้อยเหล่านี้ด้วย สำหรับเส้นทางของเรือพาเที่ยวจะมาสุดสายที่ร้านทำน้ำตาลมะพร้าว

และเนื่องจากสินค้าในตลาดน้ำแห่งนี้มีลักษณะคล้ายกันคือ สินค้าที่ระลึกและของกิน จึงขออธิบายรวมกันไปเลย โดยแผงลอยและล็อกสินค้าตามอาคารที่กล่าวมา ส่วนใหญ่เป็นสินค้าที่ระลึก ของกินจะมีน้อยกว่า แต่ถ้าเป็นสินค้าในเรือและแผงริมคลองของคลองต้นเข็มกับคลองด้านข้าง ส่วนใหญ่เป็นของกินมากกว่า ขณะที่แผงลอยริมตลิ่งในคลองสายในเป็นสินค้าที่ระลึกเกือบทั้งหมด

โดยสินค้าที่ระลึกและของใช้ทั้งหมดมีดังนี้ งานศิลป์ ของตกแต่ง รองเท้า เครื่องนอน ของชำร่วย งานแกะสลัก เสื้อผ้าชายหญิง เสื้อผ้าที่ระลึกตลาดน้ำดำเนินสะดวก ของเล่นพื้นบ้าน เครื่องประดับชายหญิง ภาพวาด ของใช้ในบ้าน หมวก กระเป๋า ผลิตภัณฑ์ทำจากไม้ เครื่องครัว งานบริการ โปสการ์ด เสื้อผ้าเด็ก ยาสมุนไพรใช้ภายนอก พันธุ์พืช พันธุ์ไม้ และอุปกรณ์การเดินทาง ขณะที่ของกินก็มีผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ ขนมไทย ของแห้ง เครื่องดื่ม เครื่องเทศ ผลไม้แปรรูป น้ำผลไม้ปั่นและคั้น เครื่องดื่มแช่เย็น น้ำผึ้ง ผลไม้ท้องถิ่น ผักสด อาหารตามสั่ง ชากาแฟ ของกินเล่น ของปิ้งย่าง ของหวาน ยาสมุนไพรแบบกิน เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ไอศกรีม อาหารทั่วไป ของทอด ก๋วยเตี๋ยว ผลไม้ และผลไม้หั่นชิ้น

สำหรับช่วงเวลาที่มีนักท่องเที่ยวคึกคักมากที่สุดคือ 7.00 เช้าจนถึง 11.00 และจะเริ่มวายหลัง 12.00 ไป

นับตั้งแต่ภาพเรือสินค้าที่เนืองแน่นอยู่ในคลองโด่งดังไปทั่วโลก ตลาดน้ำดำเนินสะดวกก็ก้าวเข้าสู่เวทีสากลสำหรับชาวต่างชาติทันที ทุกเช้าจะมีนักท่องเที่ยวจากทั่วทุกมุมโลกเดินทางมาที่นี่ ทั้งยืนถ่ายรูปบนสะพาน นั่งเรือเที่ยว และชิมช้อปใช้ จนตอนนี้ทีมงานเริ่มลังเลแล้วว่า ตัวเองอยู่ทวีปไหนกันแน่
ซ้ายบน – ขอขึ้นมาเก็บมุมมหาชนกลางสะพานข้ามคลองต้นเข็มก่อน วินาทีแรกที่เห็นภาพ ก็เผลออุทานเป็นภาษาปะกิตเหมือนนักท่องเที่ยวคนอื่นๆว่า“โอ้วมายกอด” อะไรจะมะรุมมะตุ้มได้ขนาดนั้น เรือนักท่องเที่ยวโกลาหลจริงๆ ส่วนเรือพ่อค้าแม่ค้าก็จอดซ้อนสองอยู่ริมคลองทางขวายาวไปสุดคลองโน่น ตอนนี้กำลังชั่งใจอยู่ว่า ระหว่างถนนสาธรตอนเย็นกับคลองต้นเข็มตอนเช้า อะไรมีชัยกว่ากัน (จากภาพ ตำแหน่งที่เก็บภาพนี้อยู่บนกลางสะพานฝั่งขวาของถนนดำเนินสะดวก แล้วมองไปยังคลองต้นเข็มช่วงแรก ซึ่งโซนนี้อลเวงที่สุดแล้ว ส่วนหลังคาจากอาคารทางขวาก็คือ อาคารหลังที่หนึ่ง โดยมีทางปูนริมคลองให้นักท่องเที่ยวเดินเลือกซื้อสินค้าได้ สำหรับอาคารหลังคาสีฟ้าและสีขาวทางซ้ายคือ อาคารหลังที่สอง ถัดจากอาคารหลังคาสีฟ้าออกไปก็คือ คลองด้านข้างที่แยกเข้าไปทางซ้ายด้านในอีกสายซึ่งตอนนี้โดนบังอยู่)
ขวาบน – เพื่อให้เห็นมุมกระจ่าง เราลงบันไดจากสะพานมาทางเดินริมคลองบ้าง จะเห็นว่าเรือขยับได้นิดก็ชน ขยับได้หน่อยก็ชน ระหว่างนี้ถ้านักท่องเที่ยวอยากซื้อของกินของใช้อะไรจากพ่อค้าแม่ค้าในเรือ ก็บอกให้คนเรือชะลอได้
- นับจากนี้ ไปล้วงลึกเรื่องราวในคลองกัน
ขวากลางบน – เรือลำนี้จำหน่ายหมูแดงและหมูกรอบ โดยกินกับข้าวต้มและข้าวสวย ตอนนี้ยกออเดอร์ไปส่งให้ลูกค้าจ้าละหวั่น
ซ้ายกลาง – สำหรับเมนูร้านนี้คือ ก๋วยเตี๋ยวหมู โดยบนฝั่งมีหน้าที่เตรียมเครื่องใส่ชาม เช่น หมูสับ หมูแดง ตับ ฯลฯ ส่วนในเรือมีหน้าที่ลวกเส้น มีเฉพาะเส้นเล็กกับเส้นใหญ่ ใครชอบแบบน้ำ แบบแห้ง หรือแบบน้ำต้มยำ ก็บอกคนปรุงไป
ขวากลางล่าง – มาถึงเรือลำนี้ ป้ากำลังทำก๋วยจั๊บอยู่
ซ้ายล่าง – ใครสนใจหมูสะเต๊ะ มาเจ้านี้ได้
ขวาล่าง – อีกหนึ่งของกินเพลินๆก็คือ กล้วยทอดและข้าวเม่าทอด

เดินตามริมคลองกันต่อ
บน – มีชาวบ้านพายเรือส้มโอพันธุ์ขาวใหญ่และกล้วยไข่จากสวนมาเต็มลำเลย ถูกใจผลไหนหวีไหน ก็ชี้ไป
ซ้ายบน – แม่ค้าลำนี้มีข้าวหมาก ขนมถ้วย และขนมใส่ไส้
ซ้ายกลาง – แผงข้าวเหนียวมะม่วงสี่สีเจ้านี้แพ็กใส่กล่องอย่างสวยงาม
ขวาบน – ปิดท้ายด้วยบรรยากาศริมคลองที่ชาวต่างชาตินั่งล้อมวงบนเก้าอี้เตี้ยหม่ำของกินตามเรืออย่างออกรสออกชาติ ทุกคนจะเห็นภาพนี้ปรากฏตลอดริมคลอง ส่วนการจราจรด้านหลังก็ติดขัดไม่แพ้กัน ได้ฟีลครึกครื้นดี (จากภาพ ป้าในเรือทางซ้ายจำหน่ายก๋วยเตี๋ยวหมูอีกเจ้า โดยมีสามเส้นคือ เส้นหมี่ เส้นเล็ก และบะหมี่ ใครอยากได้แบบไหน ก็สั่งกับน้องเสื้อแดงบนฝั่งได้เลย)
- จากคลองต้นเข็มช่วงแรก เราเข้าสู่อาคารหลังที่หนึ่งทางขวาบ้าง
ซ้ายล่าง – หน้าตาของอาคารหลังที่หนึ่งจากทางปูน(ที่แยกจากถนนดำเนินสะดวกก่อนขึ้นสะพาน)เข้ามา (จากภาพ อีกด้านของอาคารนี้ไปทางซ้ายก็คือ ริมคลองเมื่อสักครู่ ซึ่งเราสามารถเดินทะลุตามช่องต่างๆได้ทั้งหมด 9 ช่อง โดยช่องที่ 10 ด้านในสุดคือ ลานฟู้ดคอร์ต)
- ไปชมแผงต่างๆสักเล็กน้อย
ขวาล่าง – แผงนี้จำหน่ายของที่ระลึกมากมาย ซึ่งนับจากนี้ นักท่องเที่ยวจะเห็นสินค้าหมวดนี้จนตาลายไปข้างหนึ่ง สำหรับหน้าร้านนี้มีภาพแขวนผนัง ตุ๊กตาไม้รูปสัตว์ต่างๆ กรอบรูปใส่ภาพ โคมไฟ ของตกแต่งทางศาสนา แม็กเน็ต สร้อย โมบายกระดิ่ง เข็มกลัด ที่คาดผม พวงกุญแจ กระเป๋าผ้าใบเล็กและใบใหญ่ แมลงสตาร์ฟในกรอบรูป และหัวช้างไม้

ชมกันไปเรื่อยๆ กำลังเพลิน
ซ้ายบน – ผู้ที่ชื่นชอบภาพสีน้ำมันและสีอะคริลิกจากนักวาดหลายๆคน ลองมาเลือกชมได้ ถูกใจภาพไหน ก็คัดภาพนั้นไป
ขวาบน – สำหรับแผงนี้หันหน้าร้านเข้าทางเดินริมคลอง สินค้าส่วนใหญ่เป็นเครื่องเทศและเครื่องปรุงรสแบบผงและแบบแห้ง เริ่มตั้งแต่พริกไทยดำ อบเชย จันทร์เทศ หญ้าฝรั่น ข่า โป๊ยกั๊ก ตะไคร้ ใบมะกรูด ขมิ้น เม็ดผักชี กระวาน ไปจนถึงพริกป่น ที่เหลือมีมะตูมแห้ง พริกแห้ง ชาเขียว ชาขาว เก๊กฮวย เจียวกู่หลาน ผงสะเต๊ะ ชาซีลอน ผงปาปริกา ข้าวกล้องเพาะงอกสมุนไพร ซอสปรุงผัดไทย เครื่องต้มยำ ผงปรุงลาบ เครื่องต้มข่า น้ำพริกแกงเผ็ด น้ำพริกแกงพะแนง น้ำพริกแกงกะหรี่ รวมทั้งน้ำมันมะพร้าว ยาหม่อง และยาหอม
ซ้ายกลางบน – และด้านในสุดอาคารยังมีลานฟู้ดคอร์ตให้นักท่องเที่ยวนั่งกินอาหารอย่างที่เคยเกริ่นไว้ (จากภาพ ร้านอาหารตามสั่งสามเจ้าจะเรียงติดกันอยู่ฝั่งซ้าย รายการอาหารจะคล้ายกัน โดยมีจานเดียวและเป็นกับ ตัวอย่างก็มีต้มยำกุ้ง ข้าวต้ม กะเพราไก่ หมูทอดกระเทียม คะน้าน้ำมันหอย ผัดเปรี้ยวหวาน ไก่ผัดเม็ดมะม่วงหิมพานต์ ยำวุ้นเส้น ผักบุ้งไฟแดง ต้มข่าไก่ ผัดเปรี้ยวหวาน สุกี้น้ำ ผัดถั่วงอกกับเต้าหู้หมูสับ ไก่ผัดพริกแกง ผัดไทยกุ้งสด ลาบหมู ราดหน้าทะเล ผัดมักกะโรนีกุ้ง ผัดซีอิ๊ว แกงจืดเต้าหู้หมูสับ ข้าวผัดสับปะรด และข้าวผัดปู ขณะที่ฝั่งขวามีเครื่องดื่มต่างๆ(เช่น น้ำดื่ม เบียร์ น้ำอัดลม ชาเย็น กาแฟเย็น ฯลฯ) ไอศกรีมกะทิ น้ำมะพร้าว และขนมครก
- จากนั้นเราเดินไปยังคลองด้านข้างต่อ
ขวากลาง – แถบนี้มีพ่อค้าแม่ค้านำผลหมากรากไม้และของแปรรูปจากผลไม้มาวางยาวเหยียดอยู่บนฝั่งหลายเจ้า ส่วนคลองด้านหลังมีเรือจำหน่ายสินค้าเช่นกัน (จากภาพ สินค้ามุมใกล้ร้านแรกมีมะพร้าวกะทิ กล้วยไข่ มะนาว ละมุด และมะเฟือง)
- เราไปชมตัวอย่างข้าวของอื่นๆดีกว่า
ซ้ายกลางล่าง – ฝรั่งลูกโตๆผิวสวยสะอาดตา
ซ้ายล่าง – สีสันของชมพู่ทับทิมจันทร์ชวนให้หลงใหลจริงๆ
ขวาล่าง – มะม่วงกวนจากเสน่ห์ปลายจวักของชาวบ้าน

เดินชมกันแบบสบายๆ
ซ้ายบน – แม่ค้าแผงนี้มีมะม่วงหาวมะนาวโห่แบบแช่อิ่มและน้ำมะม่วงหาวมะนาวโห่มาฝากกัน ใครสนใจ ก็ซื้อไปชิมดู
ขวาล่าง – คนขายร้านนี้มีไอศกรีมกะทิ ซึ่งเราสามารถเลือกใส่ถ้วยหรือใส่ลูกมะพร้าวก็ได้ ส่วนเครื่องเคียงมีเผือก ลูกชิด ถั่วคั่ว ถั่วแดง และข้าวเหนียวสามสี
ซ้ายกลางบน – เรามาชมตัวอย่างในเรือบ้าง ลำนี้จำหน่ายต้นมะพร้าวน้ำหอมพันธุ์เตี้ยให้เอาไปปลูกได้เลย
- ตอนนี้ข้ามสะพานไม้ไปอีกด้านของคลองกัน แถบนี้เน้นอาหารอิ่มท้องจากในเรือและแผงบนบก ส่วนที่นั่งบนฝั่งพร้อมแล้ว
ขวากลางบน – ป้าลำนี้เน้นก๋วยเตี๋ยวเรือเป็นหลัก โดยมีน้ำให้เลือกมากมายคือ น้ำตก น้ำข้น น้ำใส น้ำต้มยำ น้ำแดง และแบบแห้ง (จากภาพ เราจะเห็นเรือสินค้าฝั่งตรงข้ามที่เพิ่งแจกแจงไปด้วย)
ซ้ายกลางล่าง – ป้าอาหารตามสั่งเจ้านี้ตั้งแผงอยู่ริมคลอง สำหรับรายการอาหารมีข้าวผัด ข้าวราดกะเพรา ผัดไทย ราดหน้า และผัดซีอิ๊ว
- จากนั้นไปโซนสินค้าในอาคารหลังที่สองต่อ
ขวากลางล่าง – อาคารหลังที่สองอยู่ค่อนมาทางคลองต้นเข็มช่วงแรก โดยทั้งหมดเป็นสินค้าอุปโภคล้วนๆ หมวดที่นำโด่งคือ เสื้อผ้าสตรี (จากภาพ อาคารหลังนี้จริงๆก็อยู่โซนเดียวกับแผงผลไม้และของกินในคลองด้านข้างเมื่อสักครู่ โดยคลองด้านข้างอยู่บริเวณที่มีแสงสว่างด้านใน ขณะที่โซนผลไม้และของกินอยู่บริเวณตัวอักษร“ขวากลางล่าง”ไปทางซ้าย)
- ไปสำรวจสักสองแผง
ซ้ายล่าง – แผงรองเท้าชายหญิงร้านนี้มีรองเท้าแตะแบบหนีบและแบบสวมเป็นตัวชูโรง
ขวาล่าง - นอกจากเสื้อผ้าสตรีแล้ว ยังมีแผงเสื้อที่ระลึก“ตลาดน้ำดำเนินสะดวก”ด้วย

เราข้ามถนนดำเนินสะดวกไปจุดชมวิวกลางสะพานฝั่งซ้ายต่อ
ซ้ายบน – ภาพนี้คือบรรยากาศคลองต้นเข็มช่วงหลัง ซึ่งเรือทั้งหมดที่แล่นจากคลองต้นเข็มช่วงแรกจะลอดใต้สะพาน(ที่ทุกคนยืนอยู่ตอนนี้) แล้วตรงไปเรื่อยๆตามคลองต้นเข็มช่วงหลังเพื่อเข้าสู่คลองสายย่อยด้านในต่อไป ฝั่งนี้ก็มีเรือจำหน่ายสินค้าเช่นกัน (จากภาพ บนฝั่งทางซ้ายมีทางเดินริมคลอง(แต่ไม่ยาวเหมือนทางเดินริมคลองที่ติดกับอาคารหลังที่หนึ่ง) ถัดเข้าไปก็เป็นอาคารหลังที่สาม ส่วนฝั่งขวาไม่มีทางเดินริมคลอง แต่มีทางเดินแนวลึกขนานกับคลองแทน เพียงแต่อยู่ด้านในใต้กันสาดของอาคารหลังที่สี่)
- ถึงเวลาชมบรรยากาศพ่อค้าแม่ค้าและชาวบ้านในเรือแล้ว
ซ้ายบน – พี่สาวเสื้อแดงกำลังทำข้าวเกรียบปากหม้ออยู่
ขวาบน – ขณะที่ป้าคนนี้ทำขนมครก
ซ้ายกลาง – ส่วนป้าอีกคนมีหมวกแฟชั่น งอบ และหมวกเวียดนามหลายสไตล์มาจำหน่าย
- จากบรรยากาศในคลองช่วงหลัง เราเข้าสู่โซนอาคารหลังที่สามเลย
ขวากลาง – เก็บบรรยากาศช่องทางเดินห่างคลองมาฝาก ทางซ้ายเน้นแผงลอยในอาคาร ส่วนฝั่งขวาเป็นล็อกหลังคาเป็นห้องๆ ซึ่งโซนอาคารหลังที่สามทั้งหมดมีแต่สินค้าที่ระลึกและของใช้ทั้งนั้น
ซ้ายล่าง – เสื้อและกางเกงพลิ้วๆใส่สบายๆของสาวๆ
ขวาล่าง – เสื้อผ้าแนวนี้ค่อนข้างได้รับความนิยมในหมู่ชาวต่างชาติ เลยมีหลายร้าน

จากนั้นไปช่องทางเดินใกล้คลองต่อ
ซ้ายบน – ล็อกนี้นำเสนอผลงานกันแบบเต็มหน้าตัก เริ่มตั้งแต่กระเป๋า เป้ กล่องไม้ใส่ของ ตัวต่อไม้ รองเท้า โคมไฟ ตุ๊กตาผ้า กระดิ่ง แม็กเน็ต พัดคลี่ สมุดบันทึก สัตว์แกะสลักไม้ โมบาย ตัวห้อยกระเป๋า หมอน ของตกแต่งทางศาสนา หุ่นกระบอกไทย พวงกุญแจ ที่คั่นหนังสือ เข็มกลัด ไปถึงของชำร่วยชิ้นเล็กๆ
ขวาบน – บอกแล้วว่าสินค้าที่ระลึกมากันเป็นขบวน ต่อกันอีกร้านกับตัวอย่างสินค้าในร้านนี้ เช่น หมอนช้าง ภาพประกอบผนังแยกชิ้น หมอนชำร่วย พวงกุญแจ ของตกแต่งทางศาสนา เรือแม่ค้า กระเป๋าผ้า พัดคลี่ ผ้าคลุม หมวก ตัวห้อยกระเป๋า ผ้าปูโต๊ะ แมวโชคลาภ ฯลฯ
ขวากลางบน – ของสวยๆงามๆประดับเรือนร่างด้วยแร่และหินสีเรียงรายอยู่ทั่วร้าน ทั้งหมดมีต่างหู สายข้อมือและข้อเท้า กำไล ตัวห้อยกระเป๋า สร้อยคอ และแหวน
ซ้ายกลาง – ในแต่ละอาคารมีซุ้มชากาแฟเป็นส่วนประกอบทุกหลัง เราขอยกตัวอย่างสักหนึ่งร้านแล้วกัน ซุ้มเล็กๆเจ้านี้มีชาวต่างชาตินั่งจิบเต็มร้าน รายการเครื่องดื่มแบ่งเป็นเย็น ร้อน และปั่น คร่าวๆแต่ละอย่าง เริ่มจากร้อนก็มีเอสเพรสโซ อเมริกาโน ลาเต้ บลูเมาน์เทน ชาร้อน เวียนนา คาปูชิโน อาราบิกา และโกโก้ ส่วนเย็นก็มีกาแฟ คาปูชิโน อเมริกาโน มอกค่า คาราเมล ลาเต้ โกโก้ นมน้ำผึ้ง ชามะนาวน้ำผึ้ง ชาไทย ชาเขียว บลูเบอร์รี สตรอว์เบอร์รี กีวี่ ส้ม อิตาเลียนโซดา และลิ้นจี่ ตบท้ายด้วยเมนูปั่นดังนี้ แตงโม แอปเปิล กีวี่ มะม่วง สตรอว์เบอร์รีโยเกิร์ต กล้วย สับปะรด มิกซ์เบอร์รี่ ส้ม และโกโก้
- ข้ามไปฝั่งอาคารหลังที่สี่ทันที
ขวากลางล่าง – บรรยากาศช่องทางเดินเลียบริมคลอง ชาวต่างชาติยังชุลมุนไปทุกหย่อมหญ้า
ซ้ายล่าง – ทีมงานเดินมาเจอแผงผลไม้อบแห้งพอดี หมวดนี้มีฝรั่ง มะม่วง มะละกอ แอปเปิล กล้วย สับปะรด กีวี่ และมะเขือเทศ ที่เหลือคือมะพร้าวแก้ว ทุเรียนทอดกรอบ ขนุนทอดกรอบ ท็อฟฟี่ถั่วกรอบ มะขามคลุกน้ำตาล และมะขามสด
ขวาล่าง – สินค้าที่ระลึกเริ่มต้นอีกครั้งกับสบู่ดอกไม้ ธูป กำยาน แม็กเน็ต กระเป๋าผ้า สมุดบันทึก ถ้วยเซรามิกที่มีสัตว์เป็นหูจับ ของประดับตั้งโต๊ะ กะลามะพร้าวแฟนซี ของตกแต่งทางศาสนา กรอบรูป ผ้าประดับผนัง และของชำร่วยต่างๆ

ยังอยู่ในโซนอาคารหลังที่สี่ต่อ
ซ้ายบน – ร้านนี้แขวนสร้อยสไตล์โบฮีเมียนมากมายให้เลือก รวมทั้งสายข้อมือ ตัวห้อยกระเป๋า และเครื่องรางดักจับความฝัน
ขวาบน – สินค้าที่ระลึกถาโถมนักท่องเที่ยวทุกที่ทุกเวลา สำหรับข้าวของซุ้มนี้มีกบไม้ส่งเสียง เสื้อที่ระลึกตลาดน้ำดำเนินสะดวก ดินสอไม้ กระเป๋าผ้า พวงกุญแจ พัดหมวก แม็กเน็ต โมบาย ร่ม หมวก ที่ห้อยกระเป๋า ภาพแขวนประดับผนัง ตุ๊กตา พัดสาน หมอน ของเล่นเด็ก และของชำร่วยต่างๆ
- จากนั้นไปชมแผงเลียบคลองแนวขวางสักหนึ่งร้าน ข้าวของยังคงเหมือนกันตลอดสาย
ซ้ายกลาง – ขอเลือกแผงนี้มาเล่าให้ฟังแล้วกัน รายการต่างๆก็มีเสื้อผ้าชายหญิง ย่าม เสื้อกล้าม กางเกงมวยไทย เสื้อที่ระลึกตลาดน้ำดำเนินสะดวก ของตั้งโชว์ พวงกุญแจ เสื้อเด็ก หมวก ถ้วย ตุ๊กตาสัตว์ และของชำร่วยต่างๆ  
- ภาพรวมด้านนอกเดินพอเป็นสังเขปแล้ว ตอนนี้ขอให้ทุกคนนั่งเรือลัดเลาะตามทีมงานเข้าสู่คลองสายในบ้าง มีทั้งเรือยนต์และเรือพายให้เลือก ความสนุกคอยเราอยู่เบื้องหน้า
ซ้ายล่าง – และภาพนี้ก็คือ คลองสายย่อยด้านในที่นักท่องเที่ยวเข้ามาดื่มด่ำบรรยากาศร้านรวงริมตลิ่งที่หันหน้าแผงเข้าคลอง สินค้ามาแบบไม่เว้นวรรคแม้แต่นิดเดียว ส่วนใครชอบใจอะไรหรือติดใจหมวดไหน บอกคนเรือเข้าไปเลียบๆเคียงๆหน้าร้าน แล้วเปิดบทสนทนากับคนขายได้เลย
- เริ่มสอดส่องสินค้าที่ระลึกริมคลอง ณ บัดนี้
ซ้ายล่าง – เสื้อ กางเกง และกระโปรงพลิ้วเดินชายทะเลของเด็กและผู้ใหญ่ ชุดกี่เพ้าเด็ก กางเกงมวยไทย เสื้อที่ระลึกประเทศไทย และเสื้อกล้ามยังเห็นได้ทุกที่ของตลาดน้ำ ชอบร้านไหน ก็เคาะประตูร้านนั้น
ขวาล่าง – วัยรุ่นสาวร้านนี้นั่งเฝ้าแผงอยู่ สำหรับสินค้าก็มีชฎา ถ้วย แก้ว ชุดน้ำชา แจกัน ผ้าปูเตียง ผ้าปูโต๊ะ ผ้าคลุมไหล่ หุ่นกระบอกไทย หุ่นกระบอกพิน็อกคิโอ ของตกแต่งทางศาสนา ของประดับตั้งโต๊ะ และเสื้อผ้าสตรี

เวลาผ่านไปเร็วจริงๆ จากตอนเช้าตรู่ ยังไม่ทันไร ก็ใกล้เที่ยงแล้ว
ซ้ายบน – แม่ค้าเจ้านี้ยังมีโคมไฟกะลามะพร้าวแบบแขวนและแบบตั้งโต๊ะ พัดหมวก พัดคลี่ โมบาย ภาพแขวนประดับผนัง และเครื่องเทศ
ขวาบน – ใครชอบป้ายแขวนติดผนังแบบเก่าๆ ลายย้อนยุค หรือจะเป็นโมเดลรถคลาสสิกหรือรุ่นใหม่ ก็จอดเรือชมได้
ขวากลางบน – ปลายทางของเรือจะมาเทียบท่าที่ร้านทำน้ำตาลสดและน้ำตาลมะพร้าว มีให้ชิมฟรีและจำหน่ายด้วย
ซ้ายกลาง – ขอเก็บตกฉากซื้อขายในเรือที่ชาวต่างชาติกำลังต่อรองกับแม่ค้าริมคลองสักหน่อย ตอนนี้กำลังจิ้มเครื่องคิดเลขกันยกใหญ่
ซ้ายล่าง – อย่างที่บอกไว้ว่าจุดชมวิวกลางสะพานทั้งสองฟากของถนนดำเนินสะดวกได้รับความสนใจท่วมท้น มุมนี้ก็คือบรรยากาศของชาวเอเชียและชาวยุโรปที่มายืนออต่อคิวถ่ายรูปคลองต้นเข็มช่วงแรกกัน มีทั้งระดับโปรแบบขาตั้งกล้อง แบบเซลฟี่ และแบบถ่ายรูปหมู่
ขวาล่าง – นอกจากสินค้าอุปโภคตามแผงในอาคาร แผงริมตลิ่ง และแผงในเรือ ยังมีแม่ค้าเดินจำหน่ายสินค้าให้นักท่องเที่ยวตามฟุตบาทริมถนนดำเนินสะดวกด้วย สินค้าต่างๆจะอยู่ในตะกร้าพาดคอ ส่วนข้าวของชิ้นเล็กชิ้นน้อยในตะกร้าก็มียาหม่อง ดินสอไม้ พัดหมวก และกระเป๋าผ้าใบเล็ก