ถ้ำเขาจั๊กจั่นอยู่ที่หมู่ 10 ตำบลชุมตาบง อำเภอชุมตาบง จังหวัดนครสวรรค์ พื้นที่รอบภูเขาเป็นทุ่งนา ส่วนสาเหตุที่ภูเขาลูกนี้เรียกว่า“เขาจั๊กจั่น” ก็เพราะมีแมลงจักจั่นอยู่รอบภูเขา นักท่องเที่ยวสามารถได้ยินเสียงร้องของแมลงจักจั่นได้ ภายในถ้ำมีพระพุทธรูปให้กราบไหว้และอากาศเย็นสบาย ใกล้กับภูเขาเป็นที่ตั้งของวัดเขาจั๊กจั่นนารามและหมู่บ้านเขาจั๊กจั่น

การมาถ้ำเขาจั๊กจั่น ถือเป็นเรื่องบังเอิญเพราะทีมงานเห็นป้ายชื่อถ้ำอยู่ริมถนน เลยลองลัดเลาะมา ในครั้งแรกเห็นวัดและบันไดนาคขึ้นเขา ก็เข้าใจว่า ถ้ำอยู่บนเขา ซึ่งก็มีถ้ำอยู่จริงๆ แต่เมื่อลงเขามา ก็พบว่า ยังมีถ้ำที่ใหญ่กว่าอยู่อีกด้านหนึ่งด้วย
- ถ้ำเขาจั๊กจั่นมีถ้ำอยู่สองโซน โซนแรกให้เดินตามทางคอนกรีตเลียบภูเขาไปด้านหลัง โซนที่สองให้เดินขึ้นบันไดนาคไปบนเขา เรามาเริ่มโซนแรกก่อน
บน – ถ้ำโซนแรกมีลักษณะเชื่อมถึงกันเกือบทั้งหมดและเราจะเห็นปากถ้ำอยู่หลายจุด ทั้งปากถ้ำเล็กและใหญ่ ส่วนเส้นทางในถ้ำไม่ยาวมาก เดินไม่นานก็ครบ

 
สภาพแวดล้อมของถ้ำเขาจั๊กจั่นเงียบสงบดี
ซ้ายบน – บรรยากาศบางช่วงของถ้ำโซนแรก
ขวาบน - ถ้ำมุมนี้มีฐานปูนเตี้ยๆไว้ประดิษฐานพระพุทธรูป นอกจากนี้ยังมีรูปเหมือนพระและรูปปั้นฤาษีในมุมอื่นอีก
ขวากลาง – ตามผนังถ้ำมีซอกเป็นรูเล็กๆลึกเข้าไปอยู่สองสามจุด ส่วนปลายทางจะตัน ในแต่ละซอก ถ้าเป็นผู้ใหญ่ตัวผอม ก็พอมุดแบบคลานนอนเข้าไปได้ แต่ถ้าเป็นเด็ก จะเข้าได้คล่องกว่า ขณะที่อากาศด้านในเย็นสบาย เด็กๆที่เป็นชาวบ้านแถวนี้จึงมักเข้าไปกัน เช่น เล่นซ่อนหา
- จากตัวอย่างในถ้ำโซนแรก เราขึ้นบันไดนาคไปถ้ำโซนสองต่อ
ซ้ายกลาง – กลางทางของบันไดนาคไปทางซ้ายมีถ้ำอยู่บริเวณไหล่เขา ปากถ้ำจะเล็ก แต่สามารถเข้าไปได้ ด้านในเป็นทางแคบ ไม่ลึก และเป็นทางตัน ปลายทางมีหน้าตาตามภาพนี้
ขวาล่าง – ถ้านักท่องเที่ยวเดินออกจากถ้ำ แล้วขึ้นไปต่อ จะพบโพรงถ้ำอีกแห่ง ซึ่งถ้ำนี้เป็นถ้ำลอดสั้นๆและเห็นถึงกันหมด ทางเข้าด้านหนึ่งเดินง่ายเพราะพื้นก้อนหินเรียบกว่า ส่วนปากทางอีกด้านเป็นหินก้อนใหญ่ทับกันเป็นเนินสูง สำหรับพื้นถ้ำจะขรุขระ และเนื่องจากมีปล่องถ้ำขนาดกว้างอยู่กลางเพดานและมีช่องเล็กๆอีกหลายจุด โพรงถ้ำสั้นๆนี้จึงสว่างตลอด (จากภาพ บรรยากาศบางมุมของถ้ำนี้)
ซ้ายล่าง – พื้นที่ตรงข้ามกับทางขึ้นบันไดนาคและอยู่ทางขวามือของทางคอนกรีตเข้าสู่ถ้ำโซนแรกก็คือ ตำแหน่งของวัดเขาจั๊กจั่นนาราม