วัดเทพนิมิตทรงธรรม(หรือที่เรียกติดปากว่า"ถ้ำบ่อยา") ปัจจุบันมีสถานะเป็นสำนักสงฆ์ถ้ำบ่อยา พื้นที่นี้อยู่บริเวณเขาหลวง(หรือทิศเหนือของวนอุทยานเขาหลวง) จุดเด่นของสำนักสงฆ์แห่งนี้คือ ถ้ำหินปูนขนาดสูงใหญ่ที่มีชื่อว่า“ถ้ำบ่อยา” ภายในถ้ำมีธรรมชาติที่สวยงาม รวมทั้งมีพระพุทธรูป องค์เทพ และรูปปั้นต่างๆ

เมื่อย้อนกลับไปในปี พ.ศ.2511 สำนักสงฆ์ถ้ำบ่อยาถือว่า ยังอยู่ห่างไกลจากความเจริญ หมู่บ้านหินก้อนที่อยู่ใกล้วัดมีเพียง 20 กว่าหลังคาเรือนเท่านั้น ผู้ปฏิบัติธรรมจึงนิยมมาบำเพ็ญศีลเนื่องจากความเป็นธรรมชาติและเงียบสงบ นอกจากนี้ยังเป็นสถานที่ปฏิบัติธรรมและที่พำนักของพระภิกษุสามเณร ซึ่งขณะนั้นมีพระสมควร ชาคธมฺโมเป็นผู้ดูแลรักษาสำนักสงฆ์ถ้ำบ่อยาแห่งนี้ จากนั้นเรื่อยมาจนถึงปี พ.ศ.2527 พ่อค้าประชาชนและข้าราชการทั่วไปต่างก็ร่วมแรงร่วมใจบริจาคและสร้างถาวรวัตถุต่างๆขึ้นในสำนักสงฆ์ด้วยความศรัทธา

ต่อมาทางจังหวัดนครสวรรค์ได้มาสำรวจถ้ำบ่อยาและลงความเห็นว่า ถ้ำนี้มีขนาดกว้างใหญ่และมีธรรมชาติที่สวยงาม จึงประกาศให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวร่วมกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย


ถ้ำบ่อยาจัดเป็นถ้ำขนาดสูงใหญ่ อากาศภายในถ้ำปลอดโปร่งและเย็นสบาย ที่นี่เป็นทั้งสถานที่ท่องเที่ยวและสำนักสงฆ์ในเวลาเดียวกัน เราจึงเห็นประชาชนที่เลื่อมใสและนักท่องเที่ยว เช่น ครอบครัว วัยรุ่น ฯลฯ เดินทางมาชมและเก็บภาพธรรมชาติอยู่ตลอด
- เริ่มต้นเดินขึ้นเขาสู่ถ้ำบ่อยาเลย
ซ้ายบน – บันไดสู่ถ้ำบ่อยา
- บันไดระหว่างทางจะมีศาล ซอกถ้ำ และวิหารให้เราได้กราบไหว้พระและองค์เทพมากมาย
ขวาบน – วิหารอาจารย์สมควร ชาครธรรมโม
ขวากลาง – ปู่ฤาษีอินทราธิราช(หรือปู่ใหญ่ถ้ำบ่อยา)
- จากนั้นมุ่งหน้าสู่ถ้ำบ่อยา แล้วเข้าถ้ำกัน
ซ้ายกลาง – ทีมงานเดินลงบันไดสู่ถ้ำบ่อยาแล้ว จากนั้นหันกลับไปมองปากถ้ำอีกครั้ง
- ต่อไปเป็นเนื้อหาในถ้ำ
ซ้ายล่าง – อนุสรณ์สถานของสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวในรัชกาลที่ 5 (จากภาพ จุดบูชาเสด็จพ่อปิยะมหาราชอยู่ช่วงปากถ้ำด้านใน ซึ่งถือเป็นจุดแรกของถ้ำบ่อยา)
ขวาล่าง – เมื่อเดินเข้าไปต่อ เราจะเห็นบรรยากาศของถ้ำช่วงต้นตามภาพนี้

ถ้ำบ่อยาเปรียบเสมือนถ้ำแห่งความศักดิ์สิทธิ์เนื่องจากมีพระพุทธรูป รูปปั้น และองค์เทพมากมาย นักท่องเที่ยวกราบไหว้ได้ตามศรัทธาเลย ตลอดทางเดินมีไฟส่องสว่างด้วย เดินได้สบายๆ แถมยังมีเก้าอี้ให้นั่งพักระหว่างทาง เดี๋ยวทีมงานพาชมตัวอย่างกัน
ซ้ายบน – พระประธาน
ขวาบน – พระพุทธรูปครบทุกปางและรอยพระพุทธบาทจำลอง
ซ้ายกลาง – พ่อปู่หลวงพรหม
ขวากลางบน – บรรยากาศโถงถ้ำช่วงต่อมา ก่อนจะถึงปลายถ้ำ (จากภาพ ซ้ายสุดคือ เจ้าแม่กวนอิม)
ซ้ายล่าง – เมื่อทีมงานเดินมาด้านใน แล้วหันไปมองโถงถ้ำที่เพิ่งเดินผ่านมา ถ้ำขนาดสูงใหญ่นี้ทำให้ทุกอย่างแลดูเล็กไปถนัดตา
- เข้าสู่ช่วงท้ายของถ้ำ
ขวากลางล่าง – พ่อปู่มหาฤาษีร้อยแปด
ขวาล่าง – พระพุทธไสยาสน์

เดินทางกันต่อ
ซ้ายบน – บ่อน้ำทิพย์ศักดิ์สิทธิ์ (จากภาพ มุมบ่อน้ำทิพย์จะอยู่ก่อนถึงปลายถ้ำ นักท่องเที่ยวต้องเดินไปทางขวาตามเส้นทางที่กำหนดไว้ ก็จะพบผนังถ้ำที่มีหินย้อยสีเหลืองพร้อมบ่อน้ำเล็กๆด้านล่างตามป้ายสีเขียว)
ขวาบน – ไฮไลต์ของถ้ำบ่อยาก็คือ ปล่องถ้ำขนาดใหญ่ที่อยู่ช่วงกลางถ้ำและให้แสงสว่างสดใสมาก เราสามารถเดินขึ้นบันไดไปชมความสวยงามได้ ด้านบนยังมีเทวะสถานให้กราบไหว้ต่อ
ซ้ายกลางบน – เสด็จแม่ศรีมหาอุมาเทวี (จากภาพ เมื่อเราเดินขึ้นบันไดบริเวณปล่องถ้ำมา ก็จะพบมุมให้กราบไหว้ตามภาพนี้ นอกจากนี้ยังมีพระพิฆเนศอีกมุมด้วย)
- สำหรับเรื่องราวในถ้ำ ก็พอเห็นภาพแล้ว ทีนี้ยังมีปากถ้ำอีกด้านที่นักท่องเที่ยวเดินเข้าไปได้และสามารถทะลุสู่ถ้ำบ่อยาได้เช่นกัน
ซ้ายกลางล่าง – ปากถ้ำที่กล่าวไว้เมื่อสักครู่ (จากภาพ เราจะเห็นทางเดินปูนที่ทำไว้เข้าสู่ถ้ำ ซึ่งถ้าเดินตามทางนี้ ก็สามารถทะลุออกด้านข้างของพระประธานในถ้ำบ่อยา โดยจะเป็นช่องแคบเล็กๆให้เดินออกไป)
ขวากลาง – ฐานพระพุทธรูปให้กราบไหว้ (จากภาพ ถ้ำโซนนี้มีค้างคาวอาศัยอยู่เพราะเป็นถ้ำมืด ขี้ค้างคาวจึงกระจายตามพื้นค่อนข้างเยอะ)
- เรื่องราวในถ้ำบ่อยา ก็จบอย่างราบรื่น คราวนี้ยังมีบันไดให้นักท่องเที่ยวเดินขึ้นเขาต่ออีกหน่อย
ซ้ายล่าง – หลวงพ่อสุขใจ (จากภาพ หลังจากเดินขึ้นเขามา เราจะพบหลวงพ่อสุขใจ ซึ่งเป็นพระปางบารมี ซึ่งสร้างเมื่อปี พ.ศ.2523)
- วัดเทพนิมิตทรงธรรม(หรือสำนักสงฆ์ถ้ำบ่อยา)ก็มีร้านค้าเช่นกัน
ขวาล่าง – บริเวณลานจอดรถก่อนทางเข้าวัดมีร้านสะดวกซื้ออยู่หนึ่งร้าน
รายการสินค้า - หมวดอุปโภคมีธูป เทียน พาน สเปรย์กันยุงกลิ่นฟลอรา แป้งเด็ก แป้งเย็น แป้งทาตัว พลาสเตอร์ปิดแผล น้ำยาซักผ้า น้ำยารีดผ้าเรียบ สบู่ ครีมนวดผม น้ำยาล้างห้องน้ำ แชมพู ไฟแช็ก น้ำยาล้างจาน น้ำยาซักผ้าขาว กระดาษเช็ดหน้า ผงซักฟอก ทิชชู่ ถุงหิ้ว ฝอยสแตนเลส แผ่นใยขัด และผ้าอนามัย ส่วนของแห้งของชำมีผักกาดดองกระป๋องและปลากระป๋อง หมวดขนมขบเคี้ยวมีไวไวซองรสหมูสับ ยำยำช้างน้อยรสข้าวโพด มาม่าคัพ(รสต่างๆคือ เย็นตาโฟต้มยำหม้อไฟ ต้มยำกุ้ง และต้มยำกุ้งน้ำข้น) คนอร์คัพโจ๊กรสกุ้ง-ปูอัด โอวัลตินซอง ซีแม็กซ์รสต้มยำหม้อไฟ บันบันรสดั้งเดิม ขนมปลาย่างอบกรอบ แจ็กซ์พร้อมซอสพริก สแน็กแจ็กรสดั้งเดิม เลย์(รสโนริสาหร่ายและรสชีสพิซซ่า) ฮานามิรสดั้งเดิม ปาปริก้า ปูไทยรสหมึก โรลเลอร์โคสเตอร์รสชีสต้นตำรับ ตะวันรสกุ้งกรอบ ขนมไดโนพาร์กรสซีฟู้ด ข้าวโพดอบกรอบตราแม่เล็ก ทาโรรสบาร์บีคิว และฮอลส์ สำหรับเครื่องดื่มในตู้เย็นมีดัชมิลล์โฟร์อินวันรสผลไม้รวม สแปลช(รสส้มและรสสตรอว์เบอร์รีกลิ่นเลมอนบิงซู) เจเล่บิวตี้(รสองุ่นและรสลิ้นจี่) นมไทยเดนมาร์กรสจืด ดีน่า(สูตรผสมจมูกข้าวญี่ปุ่นและสูตรงาดำสองเท่า) กระทิงแดง ลิโพ เอ็มร้อยห้าสิบ คาราบาว มิรินด้า(รสต่างๆคือ กรีนครีม องุ่น และสตรอว์เบอร์รี) เป๊ปซี่ สไปรท์(ขวดใสและขวดแก้วรสองุ่น) แฟนต้า(น้ำแดง น้ำเขียว และน้ำส้ม) โค้ก(รสออริจินอลและรสสูตรไม่มีน้ำตาล) จู๊ซซี่(รสองุ่นเคียวโฮและรสส้มสายน้ำผึ้ง) โอวัลติน แลคตาซอยรสหวาน ไวตามิลค์สูตรออริจินอล มินิทเมดพัลพี สปอนเซอร์ อิชิตันรสน้ำผึ้งผสมมะนาว เย็นเย็นสูตรจับเลี้ยง เนสกาแฟเอสเพรสโซโรสต์ เบอร์ดี้โรบัสตา น้ำดื่มคริสตัล น้ำดื่มน้ำทิพย์ ลิปตันไอซ์ที และเรดดี้บูต(รสโกจิเบอร์รีและรสองุ่นและทับทิม) นอกจากนี้ยังมีของกินเล่นบรรจุห่อดังนี้ ครองแครงกรอบ ขนมขาไก่ กล้วยทอดกรอบ และกะหรี่ปั๊บ