สะพานประวัติศาสตร์ท่าปายเป็นสะพานเหล็กข้ามแม่น้ำปาย สะพานนี้เป็นหน้าด่านก่อนเข้าตัวเมืองปาย ตั้งอยู่ห่างจากอำเภอปายไปทางทิศใต้ประมาณ 12 กิโลเมตร และถือเป็นจุดแรกที่นักท่องเที่ยวจะได้สัมผัสประวัติศาสตร์ในอดีตของสะพานแห่งนี้ ซึ่งเป็นสะพานที่เชื่อมอำเภอปายกับโลกภายนอก

ในอดีต สะพานเหล็กนี้ก็คือ สะพานเหล็ก“นวรัฐ”ที่สร้างข้ามแม่น้ำปิงในปี พ.ศ.2466 ของจังหวัดเชียงใหม่ แต่ต่อมา จังหวัดเชียงใหม่ได้สร้างสะพานคอนกรีตขึ้นมาแทน ทางจังหวัดจึงได้มีการรื้อถอนและขนย้ายชิ้นส่วนสะพานเหล็กนี้มาสร้างที่อำเภอปายเมื่อปี พ.ศ.2510

ไปเดินบนสะพานเหล็กดีกว่า
ซ้ายบน – สะพานประวัติศาสตร์ท่าปาย(ฝั่งที่มาจากแม่แตงหรือเชียงใหม่)
ขวาบน – มุมนี้ทำให้เราเห็นหน้าตาทางเดินบนสะพานประวัติศาสตร์ได้ชัดเจน (จากภาพ มุมนี้คือ จุดเริ่มต้นบนสะพานฝั่งที่มาจากตัวเมืองปาย)
ซ้ายกลาง – บรรยากาศช่วงกลางสะพานประวัติศาสตร์
ขวากลาง – นักท่องเที่ยวโพสต์ท่าเป็นนายแบบนางแบบอย่างหรรษา
ซ้ายล่าง – ถนนสาย 1095 จากแม่แตงหรือเชียงใหม่ ก่อนเข้าตัวเมืองปาย เราจะเห็นภาพนี้เหมือนกันหมด ด้านหน้าก็คือสะพานคอนกรีตที่ข้ามแม่น้ำปายเพื่อไปตัวเมืองปายต่อ สะพานคอนกรีตสะพานนี้สร้างขนานกับสะพานประวัติศาสตร์ท่าปายที่อยู่ทางขวามือ รถยนต์ริมทางจึงจอดเรียงรายมากมาย (จากภาพ ขวามือของภาพนี้มีเพิงสินค้าจำหน่ายข้าวของต่างๆด้วย แต่ทางซ้ายของภาพไม่มีแผงสินค้าใดๆ)
- ได้เวลาเยี่ยมๆมองๆของกินของใช้บ้าง
ขวาล่าง – ถ้าเดินทางมาจากแม่แตงหรือเชียงใหม่ ก่อนเข้าสู่ตัวเมืองปาย สองข้างทางจะเริ่มมีรถจอดริมทางมากมาย เรายังเห็นนักท่องเที่ยวเดินชุลมุนอยู่ริมถนนฝั่งขวาด้วย เนื่องจากแถบนี้มีแผงสินค้าเป็นเพิงไม้แถวยาวอยู่ ภายในเพิงแบ่งเป็นล็อกๆจำหน่ายของกินของใช้ ส่วนแผงลอยตั้งอยู่หน้าร้านก็มีเช่นกัน นอกจากนี้ยังมีบริการถ่ายรูปบนสะพานด้วย สำหรับริมถนนฝั่งขวาไม่มีแผงสินค้าใดๆ จากนั้นก็เป็นสะพานคอนกรีตข้ามแม่น้ำปาย ขณะที่ทางขวาของสะพานคอนกรีตก็คือสะพานประวัติศาสตร์ท่าปาย เมื่อข้ามสะพานคอนกรีตมาแล้ว คราวนี้ทั้งสองฟากของถนนจะคลาคล่ำไปด้วยร้านสินค้า โดยเฉพาะฝั่งขวาที่เป็นเพิงไม้แถวยาวติดๆกันและเป็นเพิงที่ยาวที่สุดในบรรดาทุกฝั่ง นั่นจึงทำให้มีจำนวนร้านค้าเยอะที่สุด ฝั่งขวานี้ยังมีรถพ่วงข้างและนักร้องเปิดหมวกอีก ต่อไปเมื่อมองไปทางซ้ายของถนน เพิงขายของฝั่งนี้เป็นช่วงสั้นๆ แต่จะโดดเด่นที่ร้านอาหารและคาเฟซึ่งสามารถนั่งกินชิลๆในร้านได้ นอกจากนี้ ฝั่งนี้ยังมีที่พักด้วย สำหรับซ้ายมือและขวามือของถนนสามารถเดินข้ามไปมาได้สบายๆ ส่วนนักท่องเที่ยวที่เดินข้ามสะพานประวัติศาสตร์ท่าปายไปมา ก็สามารถเลือกชมสินค้าได้จากโซนก่อนข้ามสะพานและหลังจากข้ามสะพานได้หมด แต่ใครที่เดินทางมาจากตัวเมืองปาย เราจะเห็นโซนคึกคักทั้งสองฟากของฝั่งนี้ก่อนเลย (จากภาพ เพิงไม้บริเวณนี้คือ จุดคึกคักของริมถนนฝั่งขวาหลังจากข้ามสะพานคอนกรีตหรือสะพานประวัติศาสตร์ท่าปายมาแล้ว)
รายการสินค้า – เพิงไม้มีดังนี้ อาหารตามสั่งมีผัดกะเพรา ผัดพริกเผา ผัดพริกแกง ผัดเขียวหวาน ข้าวผัด ฉู่ฉี่ไข่ดาว ผัดไทย ก๋วยเตี๋ยว ข้าวซอย ตำไทย ตำปูปลาร้า ตำซั่ว ตำแตง หมึกย่าง ลูกชิ้นทอด ไส้กรอกทอด และเต้าหู้ทอด ของแห้งของชำมีถั่วลายเสือ ถั่วซ่อนลาย ถั่วแปะหล่อ ถั่วแปะยี ถั่วทอง ถั่วขาว ข้าวก่ำดอย งาดำ มะนาว ฟักเขียว กระเทียม งาขี้ม่อน ข้าวเหนียวดอย มะแขว่น ฟักทอง หน่อไม้ดอง ถั่วเน่า น้ำพริกคั่วทราย และมาม่า ของกินเล่นมีไก่ปิ้ง มันปิ้ง หมูปิ้ง กล้วยปิ้ง ข้าวมันปิ้ง ข้าวโพดปิ้ง กล้วยทอดกรอบ ข้าวซอยตัด สายไหม ไส้อั่ว มะขามคลุกสามรส กระเจี๊ยบแก้ว มะขามแก้ว และถั่วกรอบแก้ว เครื่องดื่มปรุงที่แผงมีชาเขียว โกโก้ นมเย็น โอเลี้ยง อิตาเลียนโซดา ชาเย็น และน้ำส้มคั้น ผลไม้ดองมีมะม่วง มะขาม มะขามป้อม องุ่น และมะยม ผลไม้อื่นๆมีมะขาม สับปะรดภูแล สตรอว์เบอร์รี เคพกูสเบอร์รี มะพร้าวเผา และส้ม เครื่องดื่มในลังน้ำแข็งและตู้เย็นมีเป๊ปซี่ แฟนต้า โค้ก สไปรท์ เบอร์ดี้ ลิโพ เอ็มร้อยห้าสิบ คาราบาว สปอนเซอร์ กระทิงแดง ลิปตันไอซ์ที เนสกาแฟ ชเวปส์ บิวติดริงค์ น้ำตาลสด อิชิตัน โออิชิ นมโฟร์โมสต์ ยาคูลท์ ดีไลท์ กาโตะ น้ำดื่มสิงห์ และน้ำดื่มคริสตัล ไอศกรีมในตู้แช่มีวอลล์และโบราณ ของใช้มีชุดกะเหรี่ยง กระเป๋าผ้า เสื้อผ้าชายหญิง เสื้อที่ระลึกปาย เสื้อหนาว หมวก ถุงมือ ถุงเท้า ผ้าพันคอ ผ้าขาวม้า ไฟฉาย พวงกุญแจ สติกเกอร์ เป้ เก้าอี้สนาม กระเป๋าคาดเอว ปฏิทินที่ระลึก หลักกิโลที่ระลึก แว่นตา แมสก์ ลูกโป่งฟอยล์ และไม้เกี๊ยะ ส่วนร้านอาหารและคาเฟมีชุดอาหารเช้า ไข่เจียวหมูสับ เห็ดหอมทอดซีอิ๊ว หมูกระเทียมพริกไทย ปลาทับทิมทอด หมูย่างนมสด ไก่ทอดเกลือ ยำหมูยอ ยำวุ้นเส้น หมูมะนาว ยำรวมมิตรทะเล ผัดผักบุ้ง ผัดกะหล่ำปลีน้ำปลา ผัดยอดซาโยเต้ ผัดเห็ดหอมกุ้ง ผัดบร็อกโคลีกุ้ง ผัดกะเพรา ไก่ผัดเม็ดมะม่วงหิมพานต์ ผัดพริกแกง ต้มจืดสาหร่ายเต้าหูหมูสับ แกงส้มชะอมกุ้ง แกงเขียวหวาน ต้มยำ ต้มแซ่บ ซุปเห็ด ซุปผัก คลับแซนด์วิช สลัดผัก สลัดทูน่า สปาเก็ตตีคาโบนารา ไก่จ๊อ นักเก็ตไก่ และปอเปี๊ยะผัก เครื่องดื่มปรุงที่ร้านมีเอสเพรสโซ อเมริกาโน คาปูชิโน ลาเต้ มอกค่า คอฟฟี่คาราเมล ชาเขียว ชาไทย ชาเขียวนมสด ชาพีช ชามะนาว ชามะลิ ชาเก็กฮวย ชาเปปเปอร์มินต์ ชาลิปตัน ชาเขียวจิงโกะ นมสด โกโก้ นมเย็น นมคาราเมล นมน้ำผึ้ง อิตาเลียนโซดา น้ำผลไม้ปั่น น้ำอัดลม รวมทั้งไอศกรีมแมกโนเลีย กาแฟคั่วบดพร้อมถุงดริปตราจิงจิง และเครื่องดื่มในตู้เย็นที่มีเหมือนในเพิง